Bilme ve tecrübe eksikliği… Cahil olma durumu, cahillik… Böyle diyor lûgatlar.
İnsan doğası gereği şüpheli ve meraklıdır. Bu da onun öğrenme isteğini oluşturur. Bu sayede bilim ve uygarlık gelişmiştir.
Ancak evrende her şey zıddıyla kaimdir. Bu demektir ki öğrenme ile gelişirken bir yandan da cehaletle olduğu yerde durulur hatta bir miktar geri gidilir. Diyalektik gereği iki güç odağı bilgi ve cehalet mücadele ederler ve üstün gelen tarihin akışını belirler. Geçici geri dönmeler olur ancak Buna rağmen tarih daima ileri akar ve gelişme gösterir. Bu hep böyle olmuştur. Bir yandan da tamamen tersi söz konusudur. Tarihte nice mücadelelerden geçilmesine rağmen cehalet yine yerli yerinde duruyor. Onca mücadele tarihine karşın dünyaya meydan okuyor.
Akıllılar hep kuşku içindeyken aptalların küstahça kendilerinden nasıl emin olduklarını görüyor olmalısınız.
Cehaleti iteler, kakalarız, yerden yere vururuz da cehaletten kurtulmak, onu yenmek, onu alaşağı etmek için ne yaparız? Akışa mı bırakırız, yoksa özellikle mücadele mi ederiz? Tabii ki mücadele ederiz. Bu yazının amacı da o değil mi?
Herkes hem kendi cahilliği ile hem de cehaletle savaşmalı.
Aksi halde; cehalet son yıllarda örgütlü bir şekilde üzerimize geliyor. Ne demiş Göethe “Örgütlenmiş cehaletten daha korkunç bir şey yoktur.”
Biz bu ülkede bir rektör yardımcısı olan zat tarafından sarf edilen şu sözleri duyduk: “Ben daha çok cahil ve okumamış tahsilsiz kesimin ferasetine güveniyorum bu ülkede. Yani ülkeyi ayakta tutacak olanlar, okumamış, hatta ilkokul bile okumamış, üniversite okumamış cahil halktır. Onlar bu yanlışların hiçbirini yapmazlar. Olayları en rahat okuyanlar ilkokul mezunları. Çünkü zihinleri berrak.”
Toplumun içinden duyuyoruz hani; “Eski köye yeni adet mi getireceksin?”, “Başımıza icat mı çıkaracaksın?”, “fazla okuma, deli olursun.” gibi sözler. Fakat bir üniversite yöneticisinden böyle sözler duymak korkuncun da ötesinde.
Siyaset cehaleti körüklüyor. Körü körüne inanan, sorgulamayan, itaat eden, biat eden yığınlar arzu ediyor.
Kapitalizm de cehaleti teşvik ediyor. Bilinçli olmayan, cahil, örgütlenmeyen, emeğini ucuza satan, çalışan, artı değer üreten ve tabii ki tüketen yığınlar arzu ediyor. Siyasette de kapitalizm de cehaleti makbul bir hale sokuyor.
Hadi buraya kadar böyle de; zaten cahil olan, cehalet içinde yüzenler hallerinden memnun olmanın ötesinde bilgiye karşı çıkıyorlar, bilgiyi inkâr ediyorlar. Onlarda cehalet tutku haline gelmiş. Sanki köklü bir cehalet dönemi yaşıyoruz. Diyebiliriz ki kasıtlı bir cehalet söz konusu. Bilgiyi küçümseyen, cehaleti öven ve yücelten anlayışlarla karşı karşıyayız. Bir yandan kör cehalet bir yandan dogmatik cehaletle boğuşuyoruz.
Ve bu öğretilen, öğrenilen bir cehalettir.
Açık, basit ve doğru olanın yerine hayali, dogmatik, yanlış, efsanevi, sahte mucizeviyi seçmek cehaletin karakterindendir
Evet, ortalıkta sanki bir hayalet dolaşıyor.
Cahil güçlüdür çünkü gücünü başka cahillerden alır. Ancak cehalet kadar da yoksulluk yoktur.
Kimi vardır bilmeyi seçer. Kimi vardır bilmemeyi seçer. Öyleyse bildiklerimiz kadar bilmediklerimiz de kendi seçimimiz. İlginçtir ama bir kısmımız bilmemeyi tercih eder. Yani bilgi dağarcığımız bilmeyi seçtiklerimizden ve bilmemeyi seçtiklerimizden oluşuyor. Demek ki kendimizi de gözden geçirip kontrol altında tutmamızda fayda var.
Yeni bir bilgiyi dinlemeye, anlamaya karşı olmamak durumundayız. Kulaktan dolma bilgiler ile bir ömür geçmez.
Birkaç alıntı ile bitirelim:
“Toplumları cehaletten modern bir eğitim kurtarır. Eğitim seviyesi düşük milletler cehalet tuzağına düşer. Cahil milletlerde demokrasinin olmasının hiçbir faydası yoktur. Çünkü cahil halklar genellikle kendilerini para, iş, vatan ve din gibi unsurlarla kandıranlara oy verirler.- Nietzsche
Cehalet, ayrıcalıklı sınıfın elinde ustaca kullandığı bir silahtır.
Cehalet asla sorgulamaz, daima yargılar..
Cehalet öğrenmez, yalnızca ve hep inanır..
Cehalet asla okumaz ve öğrenmez, gerek duymaz, o hep hatmeder..
Cehalet asla hoş görmez, hep katleder..
Cehalet ilkeldir, asla sosyalleşmez… Karl Marks
Cehalet yenilmesi gereken en büyük düşmandır. Mustafa Kemal Atatürk
